donderdag 7 februari 2013

Uit de collectie van Bonnet

In de inleiding van zijn prachtige bibliografie, Frans Hemsterhuis, een philosofenleven (1925, p. 22) spreekt Brummel het vermoeden uit dat er in een bibliotheek te Genève een handschrift van de Lettre sur les désirs te vinden zou zijn. Navraag leerde me dat dit vermoeden inderdaad correct is. In de Bibliothèque de Genève wordt dit handschrift bewaard, in de collectie van de Zwitserse filosoof Charles Bonnet (1720-1793), onder signatuur Ms. Bonnet 88/7.
Het is een fraai handschrift, afgeschreven door een zeer vaardige hand, zie de titelpagina hiernaast. Maar het meest opmerkelijk was voor mij dat het afgeschreven was naar de eerste, oorspronkelijke druk uit 1770. Spelling, hoofdlettergebruik, interpunctie - dit alles is vrijwel identiek aan de editio princeps, en nog opmerkelijker: vanaf pagina 7 wordt ook de pagina-indeling gevolgd, met dezelfde regellengte en het aantal regels per pagina. De conclusie kan niet anders zijn dan dat dit handschrift een later afschrift is.
Voor mij een enigszins teleurstellende conclusie, want de relevantie van dit handschrift voor de tekstgeschiedenis van de Lettre sur les désirs is daarmee minimaal.